AN NUFAIN MIN ṬAWM: BUNG 5-na

AN NUFAIN MIN ṬAWM

[Author: Unknown]
=============
Bung 5-na
=============

Prelude: Duhtawka han sawh chawrh chawrh takah chuan ka tlin lo ta thuai reng a. Ka zang chu a rawn khawng zual suah a, a mar lian sawt a. Chu tak chu nu Mawii chuan nuam a ti a, a lut thuk lo ang tih hlau ni àwm fahranin a theihtawpin a er ngawng ngawng a.
 
“Dep rawh, dep vak vak rawh. Ka chhu chhungah khan i baw kha chik lumtir puat puat rawh!” a ti ta hial a! Chutiang taka ràk bawlhhlawh duh a ni ang tih ka ring pha ngai lo hrim hrim. A nuam ti lutuk chuan ka hnungzang te chu a ham tawn tawn a, a ham pilh phung mai maw le!
 
Chutia nu Mawii’n ṭawngkam hur tak maia mi han tur chuan phurna namen lo min pe a, rang lutuk tak maiin ka’n dep leh chawrh chawrh a. Tichuan, ka zang chu a rawn ṭhang mar thut a, a chhu chhungah chuan ka baw tam tawk chu a chik lut ta puat puat a. Nu Mawii chu a si hlawp hlawp a, a hnute per thlawp khawpa nghetin mi pawm bet a, a khur ngar ngar mai a ni. Ka tla tam bawk a ni ang, ka zang ka’n phawi chiah mai chu ka baw a rawn luang chhuak zawih thei nia.
 
Chutia kan zawh fel chuan, han inkuah khawmawi vel pawh awm tawh lovin hmanhmawh takin kan inha ṭha mawlh mawlh. Nu Mawii chuan, “Zanah chuan ti tawh lo ang, an hre palh ang,” tih pahin, ka tui khai hawna tur plastic bur mi pe a. “Hmmm,” tih ringawtin ka chhang a. Ka rilru te te chuan, “Zanah pawh ka lu leh dawn khawp che. Lûk theih chhung chu ka lu char char dawn che,” ka ti a. Thlâm chu kan chhuahsan a, tuikhur lam panin kan inzui hnak hnak a.
=============
Tuikhur lam pan chuan kan titi thla dun mawlh mawlh a, nupa inngeih tak, inneihna la rei vak lo te pawh kan ang hialin ka hria. Ka rilru chhungril takah chuan nuam tih lohna chen chu ka nei ve reng: mi nupui a ni tlat.
 
“Pasal nei lai a ni a, engtin nge kan awm zel ang? Mite’n hria se engtin nge an ngaih ang? Keimah ai mah chuan nu Mawii chu eng ang hmuhin nge an hmuh ang? A pasalin a ṭhen ang em? Lo inṭhen ta se, kum lama a fapa ni àwm rual lek hi pasalah mi nei duh ang em?” tih zawhnate chu ka ngaihtuahnaah a rawn lut a. Mak tak maiin, nupa nih chu ka hreh miah lo maw le! “Mahse, pasal nei lai a nia…” tih bawk chu ka rilruah a rawn awm leh a.
 
“Naaa… A ho em mai a! Amah paw’n nuam a ti a, a duh ve tho alawm. A zei bawk a, a hur bawk a, ama’n inlûk a duh chhung chu lu pawp pawp phawt ila a ni mai,” ka ti rilru a. Mi nu ka uire tih lam chu ka ngaihtuah chhunzawm duh ta lo.
 
Tuikhur kan zuk thleng a, Mali chuan hna thawh thawmhnaw ṭhenkhat a lo su mêk a.
 
Biak bik pawh nei hran em em lo chuan, “In va’n rei em em ve!” a lo ti hlak a.
 
“Nia, i nu nen kan han inlu hmasa lawk alawm maw le,” ti rilru chungin ka nui vur vur ringawt a. Mahse, ka ngaihtuahna chu sawi chhuak lovin, “Nia, i inbual tawh em ni?” tih pahin, tui chu ka bûr kenah chuan ka thâl nghal mawlh mawlh a. Nu Mawii pawh chu inbual turin a insingsa nghal bawk.
 
Kan inbual zawha kan haw meuh chuan khua a thim lek lek tawh a. Chaw te kan han ei kham a, tih tur dang awm hek lo, rei vak lo hnuah kan mu leh nghal mai a. Mahse, muhil nghal mai lovin kan titi a.
 
Mali chuan, “Pa Mapuia (ka pa) chuan sa rawn kâp se aw!” a ti a.
 
“A rawn kâp mial maithei asin,” tih pahin, an lam hawiin ka inlet thak a. Nu Mawii chu ka lam hawiin saisirin a lo mu sa chu niin, chutia kan han inhmachhawn thut chu a zak deuh nge ni dawn ni, a zangthal ta daih a. Ka kut chu a lamah ka zen phei leh ta da da a.
 
Nu Mawii puan sin lai chu keuvin, a mal ka va khawih a. Ani chuan min rawn melh zawk a, a pawnfen ka’n hlim chu, “A la hun lo, i hur mah mah,” tih melh hian min rawn melh khawi khawi a. Mahse, min dan buai tum lem lo chuan a hawi sawn leh vat a. Ngaihngam takin a mal chu ka zût chhunzawm nghal a.
 
Mali chu a ṭawng zawt zawt a, a chang leh a zai thul. A khât mawi tawkin, “Pa Mapuia chu rawn haw tawh sela aw!” a ti sek mai bawk a. “Muhil vat mai teh, i nu ka lu leh duh tawh a nia!” han tih mai ka châk rum rum a, ka zang lah chu a khawng fuk leh luah tawh bawk a.
 
Nu Mawii pawnfen chu ka'n hlim chho va. Mali thu sawi lo chhan zeuh zeuh pah chuan nu Mawii mal chu ka zût a. A kekawrte chhanah te a chhu chu ka’n nuai vel nawk nawk a, a chhu kaw zawn te chu ka’n kawm a, ka kutzungṭang chuan ka’n nawr vel nakw nawk bawk a. “Nu Mawii tak hi chu aw! Kan lo inri lo ang tih ka va’n hlau tak!” ka ti rilru rauh rauh mai a ni.
 
Ka zang chu hrawttir ka tum a; mahse, a fanu a la muthilh loh vang a ni ang, a tirah chuan a ṭang tlat a. Mahse, beidawng duh miah lova vawi tam khawihtir ka’n tum tâkah chuan ka zang chu a hum a, zawite tein a hrawt lip ta pulh pulh a.
 
Mali chu a la titi luam luam reng a. Zan a rei ṭan titih tawh si a, ani lah chu a harh tulh tulh emaw tih tur a ni bawk si, ka pa a rawn haw hmain kan inlu hman dawn lo takngialin ka hria a, ben pawp mai te chu ka châk rum rum a! Ka pa a rawn haw chuan, chaw te a’n ei ang a, a muthilh hma loh chu chêt lâk ngam a ni dawn si lo va, zing lam dar 2/dar 3 vel thleng men a ngai ang tih ka hlau a ni. Nu Mawii chu lûk leh ngei ka tum ruh tlat a, hna thawk tura thawh hma a ngai leh dawn tho bawk a. Nangni pawh ni u la, Mali chu in ngei ve tho ang.
 
Ka zang chu chhu châkin a fuk lungrun luah tawh a. Hrawt pangngai taka han hrawt ngam ni hek lo, nu Mawii chuan a hum lum vung vung ringawt hi a ni deuh ber a. A khât mawi tawkin zawitein a’n lip zawt a, ka liklu chu a tuai leh ṭhin a. A châng leh na deuhin a’n hmer leh ringawt ṭhin. Hahthlak ve ngar ngar tak chu a ni!
 
Nu Mawii kekawrte kârah chuan ka’n zen lut a, a chhu chu ka va khawihsak a. Rin ang ngei ngeiin a lo tui leh pur tawh a. Ka kutzungṭang pahnih ka’n thun chiah chu, inring hman hek lo le, a thaw hawk a! A fanu chu la muhil hek lo, a hre thiam ang tih hlau ni àwm takin zahzelah a’n khuh khak khak a. Zei ve raps!
 
A khât mawi tawka Mali titi siam siam chu lo tuihnih zeuh zeuh pahin nu mawii chhu kua chu kawmin ka hrawtsak a. A châk tawh hle a ni ang, a chhu chu a kawi tui pur mai a, a chhu hmul buk ṭha tak pawh a ti hnawm chhap thei hial!
 
Nu Mawii pawh a awm mai mai bik lo. Ka zang fuk lungrun lutuk tak chu a hrawt lip pulh pulh ve reng a. Mahse, a tu ve ve paw’n dutawkin inhrawtsak ngam hek lo le, inlûk châk tâwkin dim mangkhengin kan inkhalhsak a, chu bak hmasawn thei kan ni lo. Hremna chi khat hi a ni hawt a; mahse, inhremna azawngah chuan a nuam ber mai àwm e. Mi hausa fa te, mi hausa em em lo khawpuia awm si te pawh hian phai ram nuam tak leh changkang tak tak an fang kual ṭhin a, Aizawl khawpuiah ngei pawh restaurant/hotel changkang tak takah te, Picnic Spot-ah te intihlimin nuam an chen ṭhin. Mahse, chung mite chu kei, thingtlang tlangval naran ve tak mai, hlo thlo tura ram riak mai mai hian ka awt bik reng reng lo zu nia!
 
Zan dar 10 vel bawrah chuan Mali chu a muhil ta a. A muthilh ngheh hun nghah nan tiin, nu Mawii chu ka lam hawiin ka’n kuai saisir a, a kapkârah ka khup dahin a chhu chu ka nàwktir a. Ani chuan duhthawh takin a rawn nawr bet tawk tawk a. A hmuiah chuan ka’n fawp vawng vawng a; a heh te chu petin kan lei te chu an inbuan nawk nawk bawk. Mali chu muhil nghet tawh ni-a ka hriat avangin ka inbengkang ta ṭhem ṭhem a.
 
Chutia nu Mawii chunga bawh ka tum lai tak chuan, ‘tactic’ dangdai deuh hman châkna ka nei ta tlat pek a. A chunga bawk ta mai lo chuan a kawng zawnah ṭhingṭhiin ka kapkalak a. A kawr chu ka hlim a, a bra ka phelhsak. A hnutebû inkarah chuan ka zang chu ka dah a, a hnute chu hmet chipin ka zang chu ka’n nawr lip ta zàl zàl mai a, a va han nuam dangdai tak!
 
A hnute inkara vawi sawm vel ka dep lip luah luah hnu chuan ka kun a, a beng zawnah chuan zawitein, “Khawngaihin min lo fawpsak teh,” ka ti a. Ka zang khawng fuk luah mai, a liklu tui deuh chhap tawh chu a rawn hmuam ta puk mai a! A nuam ka ti lutuk chu ka mur chuai chuai thei maw le!
 
Mipa zang a fawp ngai vak lo a ni ang, zang fawh erawh a zei lutuk lem lo. Ka zang chu a hmuam puk a, a phawi leh ringawt a. Chutiang ringawt chuan vawi li vel a ti hman a, a ten ta deuh nge ni, hmuam ta lo chuan a lei chhuahin ka zang liklu chu a liak ta ner ner a. Zei viau lo mah se, a zat hian ka za chhuak vek tho.
 
A chhu chu fawksak ve ka duh avangin ka insiam rem a. Mali a harh hlauh vanga thawm dim em em chungin, a chungah chuan a letling zawngin ka awm ta a. (Khawpui lam ṭawng takin kan 69 a nih chu!). A kap kârah ka hmai chu phumin, ka hmuiin a chhu chu ka’n nawr nawk nawk a. A chhu biang poh vum lah mai te chu ka’n liahsak hlep hlep a; ka pet fan thul! A mawn te chu ka fawhsakin ka liahsak a, inlûk châk tawh luat vanga a chhu tui pur mai te chu kawmin, ka lei leh kutzungṭang hmangin ka lu zawt zawt bawk.
 
Tunhma zawngin a chhu an la fawhsak ngai bik lo a ni ang, nu Mawii nuam tilutuk bengchheng ngam bawk si lo chuan min kêk thul, min ham thul, min hmer leh ngawt ngawt ṭhin bawk. Ka lei te chu a chhu-ah chuan a lut thuk lovang tih hlau ni àwm takin, mawng tikangin theihtawpin mi rawn nawr ngawr ngawr a!
 
Chutia ka thiam dan ang anga a chhu ka sawngbawl lai chuan ka zang chu a lo hmuam ve luah a, a liklu te chu a lo liak kual ve nawk nawk bawk a. Fawh ringawt chu ka duhkhawp ta lo va, a mawn liah help hlep pah chuan a kâ chu ka dep ta a. A dang mawn hawlh lo tur tawkin amah chuan a kutin min veng a, a kâ chu ka dep ta pulh pulh a. A va han nuam dangdai tak! Hetiang tak hi chu kei paw’n ka tih vawi khatna a ni.
 
Ka insum thei ta ngang lo va. Nu Mawii chhu hur tawh zet lu tur chuan lu lam hawina inangin ka insiam rem ta a. A bawp chu ka’n keu dawrh suah a, a chhu chu ka’n phen a, ka'n fawhsak leh rih phawt a. Chumi hnuah ka zang liklu sa ham ham chuan a mawn chu ka’n nawr ne ne a. Nu Mawii nuam ti lutuk chu a er ngang ngang a. Ka zang fuk lungrun uluk lutuk tawh chu ka lip luah a, a chhu kua te chu ka’n hawlh deuh thuak thuak a. A chhu biang te, a chhu kua te chu ka’n nawr deuh nawk nawk a; ka'n khawng/vaw keuh keuh bawk a. Thun ka châk tawh em avang chuan a chhu kaw zawnah chuan ka tin ta run, muang chânga bawh riai riai pahin ka dep tlum ta zal zal a.
 
A châk tawngkhawng tawh bawk a, a chhu chu a chiau hian a chiau pur hi a ni ber. Ka zang khawng kawh luah pawh chu han tâng deuh eih awm lovin a lut pial nghal rulh mai nia! A tlum hian a tlum pâwk a ni ber e.
 
A chhu-a ka zang thun tlum vek chung chuan, dep nghal mai lovin a hmui chu ka’n fawp a, a hnute te chu ka’n sâwk nawk nawk a; a  hnute hmur te chu ka pet ner ner bawk. Chutah ka dep ṭan ta a. Kan sir chiaha chuan nu Mawii fanu Mali a mut ve avangin thawm dim a ngai ka tih tawh kha, dim taka dep zalh zalh pahin a mawn chu ka tuaisak pah reng a. A awm dan aṭangin nuam a ti tak zet tih ka hria.
 
Minute sawm vel chiah ka dep hman ang, vanduaithlak takin ka pa lo haw thawm ka’n hre ta hlauh pek a! Minute nga vel lekin rawn tlai se chu ka zo hman ang maw le! Uiawm tak a ni, uiawm tak!
 
Chutia ka pa thawm kan hriat tâkah chuan, rang fahranin nu Mawii chung aṭang chuan ka let thla thawk a, kan inha ṭha nghal sawk sawk a; ka muhil der nghal a. Nu Mawii pawh chu a insiam ṭha sawt sawt tih a thawm aṭangin ka hria.
 
Thlâm luhka a rawn rap ri rak rak a, nu Mawii chuan thophang aw ni àwm takin ka pa chu a’n ko va. He nu hi chu aw! A va han zei tak! A bu ang thlap a ni, a bu ang thlap!
 
Thlâm chhunga a rawn luh hnu chuan kei pawh chu ka’n harh ṭha der leh vel a. Nu Mawii chuan ka pa chaw ei tur te siamsak pahin a hlawhtlin leh ‘tlin loh te zawtin a ti ti siam siam a. Ṭul va ka van ti lo tak! Kan laklawh em avangin, pa te meuh mah ni se, hnek dawp mai ka châk ut ut mai maw le!
 
Chaw ei a kham a, thingpui hâng no khat a in leh te te a. Chumi hnuah a mu ve ta chauh va. Mahse, a chau ve ngang a ni ang, a mut aṭanga minute sawm pawh a ral hmain a hnár nghal kûk kûk a. Chu thawm chu bengchheng hle mah se, kan tan chuan thawm ngaihnawm, inlûkna dar a ni!
 
Ka kekawr chu ka phelh a, ka zang chu ka’n hrawt lip nghal luah a. Nu Mawii pawh chu, han khawih leh ih pawh ngai hranpa miah lovin, ka kekawr ka phelh sawt sawt thawm a hriat rual chuan ka lam hawiin a rawn inlet nghal thak a. Rang lutukin ka lo fawp nghal ngawng ngawng a. A hnute te chu a hrawm pah nawk nawk a. Inkhalh hur hranpa vak mamawh tawh lo kan nih avangin, min hnungchhawn zawngin saisirin ka muttir a, a underpant chu pawt thlain, a ke ka tawmtir a. A bawp chu chhe te chawi kang detin, a chhu kuaah chuan ka zang khawng kawh luah chu ka’n chuktuah a, a liklu tlem nawr lut sain. Chumi hnuah a ke chu ka’n chîptir leh te te a, muang kal raih raihin ka zang chu a chhu-ah chuan ka nawr lut ta riai riai a.
 
Chutia hnunglam aṭanga a sirsir zawnga 'sir khen' ka nih avang leh, theihtawpa a ke ka tawmtir avang chuan, a chhu-ah chuan ka zang chu a bul ràt thlengin ka nawr tlum vek a. Ani paw’n nuam a ti, kei paw’n nuam ka ti; nuam kan va han ti dun tak!
 
A kawngah chuan kuahin, ka zang chu ka’n phawi riai riai a, ka liklu thleng. Chumi hnuah a chhu kaw tawp rat thleng hawlh tumin, ka zang chu ka’n nawr tlum thut mai a! Nuam a ti lutuk chu thuhran, a inring hman lo ve bawk nen, nu Mawii chu a thaw kâwk a, a kawnga ka kuahna kut chu a vuan a, a hmer ngawr ngawr mai a. He nu hi chu lûk a va han nuam tak e aw!
 
Nu Mawii chhu kuaah chuan ka zang chu a tlum lût vek a, ka’n phawi leh riai riai a, ka’n dep tlum leh vek a. A bawp ka chîptir tlat avang chuan a ‘tight’ zual sauh bawk si a, a va han nuam tak!
 
Thawm dim takin ka dep tlum pulh pulh a, ka zang hi a lian ṭha ve pangngai a, a khawng ṭha bawk a, nu Mawii paw’n nuam a ti tak zet. Rei vak lo ka’n dep tlum pulh pulh hnu chuan ka zang chu a rawn ṭhang tual tual a, a chhu chhungah chuan ka baw chu a chik lut ta puat puat a. A nawmzia chu sawiin a siak lo a ni ber e.
 
Kei chu zo fel der mah ila, nu Mawii chu a la zo ve lo tih ka hria. Ka zang chu ka phawi a, ka baw kai berh luai a chhu chu kawmin ka hrawtsak ta a. Ka kutzungṭang ding lam pahnih hmanga lûk zawt zawt pah chuan ka vei lamin a mawn ka tuai pah char char a. Nu Mawii chuan nuam a ti hle a ni ang, ka kutah vuanin, “Kawm vak vak rawh!” ti ni àwm takin min lo hrawtpui ve ngat ngat a. Nakin deuhah chuan ka kut chu nghet taka hmer ngawr ngawr chungin a er ta ngang ngang a, mi dang hriat hlau takin a thaw halh halh a, a zal ta hnawk a.
 
Nu Mawii chu a kekawrte hmangin a inhru fai a ni ang, a ri deuh sun sun a. Nakin lawkah chuan a thawm chu a reh ta hmak a. “Naktûk chu nu Mawii pasal a rawn kal tawh dawn sia, zan lam chu a va khawharthlak dawn ve aw!” tih vel ngaihtuah neuh neuh chungin ka muhil ve ta a.
=============
[chhunzawm zel tur]